Geweldig! Er zijn veel mensen die denken dat ze een verhaal kunnen schrijven en dat vind ik leuk. Meer schrijvers betekent meer verhalen die ik kan lezen. Veel mensen kunnen echter helemaal niet schrijven en haken na een aantal pagina’s al af, gedesillusioneerd en dat is zonde. Want dat hoeft lang niet altijd.

Maar er is wel een verschil tussen mensen die kunnen schrijven en mensen die denken dat ze kunnen schrijven.

 

Writer’s Block

 

Veel mensen die ooit gepoogd hebben een boek te schrijven zijn gestopt omdat ze claimen Writer’s Block te hebben. Maar dat is je reinste onzin; een beginnende schrijver heeft geen Writer’s Block. Een beginnende schrijver heeft simpelweg geen idee wat die wil schrijven en loopt daarop vast.

Writer’s Block wordt veelal gebruikt voor mensen die geen idee hebben wat Writer’s Block inhoudt en die het gebruiken als excuus om niet te schrijven. Mensen met een ego, die roepen dat ze talent hebben om de beste schrijver ter wereld te worden, maar het nooit laten zien omdat ze Writer’s Block hebben. Dat is alsof je zegt dat je sneller bent dan Usain Bolt, maar dat hij nooit tegen je wil rennen. Ja, daarvoor zul je je eerst moeten bewijzen voordat hij je uitdaging accepteert. Zolang je dat niet doet zal niemand je erkennen. Zolang je nooit een verhaal hebt geschreven, zul je ook geen schrijver zijn en zul je ook niet worden gezien als schrijver.

Vastberadenheid en uithoudingsvermogen

 

Twee van de dingen die je moet hebben als je een verhaal schrijft – en dan voornamelijk voor het schrijven van een roman – is vastberadenheid en uithoudingsvermogen. Vastberadenheid omdat je per sé je verhaal wilt vertellen, van begin tot eind; uithoudingsvermogen omdat je de adem moet hebben om een heel verhaal te schrijven.

 

Veel mensen hebben dat niet en die verliezen de interesse in hun verhaal, of die vinden dat het schrijven van een verhaal wel heel veel tijd kost. Dat klopt dan ook wel. Je schrijft niet even in een weekje een heel boek, daar gaat makkelijk een maand of twee, drie, zo niet een jaar of drie in zitten, afhankelijk van hoe snel je schrijft en hoe lang je verhaal is. Als je daar niet het doorzettingsvermogen voor hebt, dan ga je dat nooit afronden. Maar als je eenmaal je verhaal hebt geschreven, dan is dat een groot gevoel van opluchting en blijdschap. Want het is jouw verhaal.

 

Outline

 

Even terug naar de mensen die de interesse in hun verhaal verliezen. Waarom verliezen mensen hun interesse in het verhaal? Ze hebben het tenslotte toch zelf bedacht? Dat klopt, maar een verhaal is meer dan een idee en de meeste mensen beginnen met slechts dat ene idee. Als je dan niet weet wat je verhaal omvat, dan krijg je hooguit een scene of twee eruit en dan droogt de inkt op en zit je met een half afgemaakt verhaal.

 

De oplossing hiervoor is om een outline te schrijven. Dit is een kort overzicht van waar je verhaal over gaat.

 

Stel, je gaat een verhaal schrijven over een ridder die een draak doodt om een princes te redden. Klassiek idee, miljoenen keren uitgewerkt, dus iedereen snapt het principe wat hier gebruikt wordt. Maar een verhaal schrijven waarin een ridder een draak doodt zal niet meer dan een scene zijn en de kans is vrij groot dat niemand dit wil lezen, omdat het geen verhaal is, maar een scene.

 

Een verhaal zorgt ervoor dat je je kan inleven in je hoofdpersoon, dat je snapt dat de hoofdpersoon een persoon is, iemand met een persoonlijkheid, iemand met een leven. En als je met iemand meeleeft, dan is het verhaal ook veel leuker om te lezen. Dus moet je je een aantal vragen stellen om dit voor elkaar te krijgen, want waar gaat je verhaal eigenlijk over?

 

Wie is je hoofdpersoon? Een naam is niet genoeg; je hoofdpersoon moet een persoon zijn, dus met een naam, een achtergrond, familie. Een persoon heeft hobby’s en ambities. Een ridder mag dan wel ridder geworden zijn, maar dat was vast geen toeval. Daar zit een reden achter. Is hij ridder geworden omdat zijn vader aan vriendjespolitiek doet waardoor zijn zoon ridder kon worden? Of heeft hij het helemaal zelf tot ridder geschopt?

 

En waarom moet hij zo nodig die draak verslaan? Draken kidnappen normaal gesproken geen princessen, dus als dat gebeurt moet er een reden achter zitten. Denk eens goed na waarom de draak dit doet. Als je dat weet, dan heb je vast ook al een goed idee wat er dan nog meer plaatsvindt, want dat is het mooie van verhalen; als je eenmaal een idee ziet, dan kun je er al snel bij bedenken wat er dan nog meer gebeurt. Op deze manier kun je beetje bij beetje achterhalen wat er in jouw verhaal gaat gebeuren en al snel zul je zien dat je veel meer weet over jouw verhaal dan je in eerste instantie denkt.

 

Pantsers vs Plotters

 

Ik hoor al mensen joelen bij het horen van het woord ‘outline’, dus okay, ik zal erbij vertellen dat er twee categorieën schrijvers zijn. De mensen die baat hebben bij het maken van een outline – hoe uitgebreider hoe beter – zijn de Plotters. Dit zijn mensen die alles vooraf al opschrijven, die research doen over waar, hoe, wie en niks aan het toeval willen overlaten. Mensen die een outline kunnen schrijven die alles inventariseert wat er gebeurt en die het daarna alleen nog maar het verhaal hoeven te schrijven, aan de hand van hun outline. Zo komen ze nooit vast te zitten, omdat hun outline alles al laat zien wat de volgende stap is. Dit soort mensen zie je vaak in de genres fantasy en detectives, maar dat betekent niet dat alle fantasy schrijvers en detective schrijvers dat allemaal zijn. Maar als je een serie schrijft, dan denk je vaak al vooruit – anders heb je geen serie, dan heb je een enkel verhaal. Bij detectives gaat het er om dat een mysterie opgelost wordt. Om dat voor elkaar te krijgen moet je alle hints weten, anders dan heb je zelf geen idee hoe een mysterie opgelost wordt.

 

Er zijn echter ook mensen die helemaal niks plannen. Die krijgen een idee en beginnen te schrijven en stoppen pas als ze klaar zijn. Dat noem je Pantsers of Discovery Writers. Dit soort mensen hebben namelijk helemaal geen idee wat ze gaan schrijven. Ze hebben een idee en door te schrijven werken ze dat uit. Men zegt ook wel dat tijdens het schrijven de karakters laten zien wie ze zijn en wat ze willen doen. Op basis daarvan vloeit het hele verhaal eruit, wat vaak zelfs voor de schrijvers zelf een verrassing is waar het verhaal heen gaat.

Aangezien zij geen idee hebben hoe het verhaal gaat lopen heeft het voor hen ook geen zin om te plannen. Het verhaal gaat er toch wel anders uitzien.

 

Veel mensen denken dat ze Pantsers zijn, maar zijn dat helemaal niet. Het zijn dan ook vaak de Plotters die vastlopen als ze niks hebben gepland, omdat de Pantsers toch wel weer een nieuwe richting zien waar het verhaal heen gaat.

Dus als jij vastloopt met je verhaal, dan ben je waarschijnlijk geen pure Pantser, maar ofwel een Plotter, ofwel een combinatie van de twee, waar je wat planning nodig hebt voordat je het verhaal kan laten lopen.

 

Feedback

 

Als je je verhaal, of delen van je verhaal laat lezen dan wil je graag positieve reacties terug krijgen. Maar ‘Leuk verhaal’ of ‘Goed gedaan’ helpt je daar niet verder vooruit. Dit zijn mensen die zeggen wat je wilt horen, of mensen die het daadwerkelijk een leuk verhaal vinden, maar geen idee hebben of het ook een goed verhaal is. Dit zijn vaak mensen die zelf weinig lezen, of nooit geleerd hebben om de dingen te zien die een passage goed of slecht maken.

 

Feedback, goede feedback, bestaat uit kritiek. Positieve en negatieve kritiek. Kritiek is niet om je af te kraken, kritiek is bedoeld om je verhaal beter te maken. Ga niet huilen omdat iemand je negatieve kritiek geeft, want dat is nergens voor nodig. Negatieve kritiek is omdat ze zien dat je iets goed hebt geschreven, maar niet goed genoeg. Als het niet goed was, dan zouden ze je niet eens kritiek geven. Dan krijg je ‘Crap’ of ‘Jezus, dat je dit durft te laten zien’ terug. In dat geval moet je serieus gaan nadenken of je wel verder wilt gaan, of dat je eerst de basis moet leren om verder te kunnen.

 

Als iemand daadwerkelijk de tijd neemt om je hoofdstuk of verhaal door te nemen, dan betekent het dat ze zien dat het potentie heeft, maar dat je er nog niet alles uit hebt gehaald om er echt een goed verhaal van te maken. De kritiek, voornamelijk de negatieve kritiek zijn de dingen die ze zien die verbeterd kunnen worden. Soms betekent dat dat een scene die je geweldig vindt moet schrappen, soms betekent het dat je je halve boek moet herschrijven omdat het gewoon niet klopt. Dat is – en zal altijd – frustrerend zijn, maar als je wilt dat je verhaal zo goed mogelijk is, zul je moeten luisteren naar deze mensen. Als zij het zeggen, zit er een kern van waarheid in. Want als zij het zeggen, zullen – in ieder geval een aantal – lezers eveneens die dingen zien en er kritiek op leveren. Dus dan kun je het maar beter verbeteren voordat je het aan een groter publiek laat lezen.

 

Dat betekent niet dat feedback altijd correct is; sommige mensen geven feedback omdat zij het zo ervaren. Dat kan komen omdat ze b.v. veel meer een bepaald genre lezen waar dat in gebeurt, maar dat hoeft niet zo te zijn in jouw genre. Het kan ook zijn dat ze ergens commentaar op leveren omdat ze vinden dat het niet relevant is, maar als ze slechts een fractie lezen van het verhaal dan kan jij het negeren als je het later terug laat komen omdat het wel relevant is. Zoals ik al zei, er zit altijd een kern van waarheid in, maar dat hoeft niet jouw waarheid te zijn. Maar als ze het aanwijzen als kritiekpunt, dan zul je moeten kijken of het klopt. En dat betekent dat je je ego moet loslaten en er objectief naar moet kijken.